Thượng nghị sĩ Mitch McConnell sắp từ chức: Đã đến thời thế hệ lãnh đạo tiếp theo

Lãnh đạo phe thiểu số Cộng hòa tại Thượng viện Mỹ, ông Mitch McConnell, phát biểu trước báo giới sau cuộc họp tại Nhà Trắng, ngày 27-2 - Ảnh: REUTERS

Theo Hãng tin Reuters, ông McConnell là người đại diện cho bang Kentucky tại Thượng viện Mỹ từ năm 1985 và là lãnh đạo Đảng Cộng hòa tại Thượng viện từ năm 2007.

Thượng nghị sĩ có biệt danh "tử thần" 

Vị thượng nghị sĩ 82 tuổi có biệt danh là "tử thần" vì sẵn sàng sử dụng đòn bẩy quyền lực để cản trở các mục tiêu của Đảng Dân chủ, bất kể với tư cách là lãnh đạo đa số Thượng viện trong quá khứ hay lãnh đạo thiểu số như hiện tại.

"Tôi bước sang tuổi 82 vào tuần trước. Ngày khép lại những đóng góp của tôi đã đến gần hơn tôi mong đợi", ông Mitch McConnell phát biểu đầy xúc động tại Thượng viện ngày 28-2. "Thời gian không chờ đợi ai. Tôi không còn là chàng trai trẻ ngồi phía sau mong đồng nghiệp nhớ đến tên mình. Đã đến thời của thế hệ lãnh đạo tiếp theo".

Nhiệm kỳ gần 17 năm của ông McConnell với tư cách là lãnh đạo Đảng Cộng hòa ở Thượng viện là lâu nhất từ trước tới nay.

Ông McConnell đóng vai trò to lớn trong việc giúp cựu tổng thống Donald Trump củng cố thế đa số của phe bảo thủ tại Tòa án Tối cao, với tỉ lệ 6-3, mở đường cho phán quyết mang tính bước ngoặt là chấm dứt công nhận quyền phá thai theo hiến pháp và mở rộng quyền sử dụng súng.

• Ông Trump 'tấn công' lãnh đạo Đảng Cộng hòa tại Thượng viện McConnell

• Fox News: Lãnh đạo đảng Cộng hòa McConnell ủng hộ luận tội ông Trump

Bản thân ông McConnell cũng có những bất đồng cá nhân với ông Trump, đặc biệt là với vai trò của cựu tổng thống trong cuộc tấn công vào Điện Capitol ngày 6-1-2021.

Ông McConnell cũng lên tiếng ủng hộ việc tiếp tục chuyển viện trợ cho Ukraine trong cuộc chiến với Nga, dù các đồng nghiệp theo đường lối cứng rắn tại Đảng Cộng hòa phản đối.

Sắp tới ông McConnell sẽ không tranh cử vị trí lãnh đạo Đảng Cộng hòa tại Thượng viện trong cuộc bầu cử tháng 11. Điều này đồng nghĩa với việc ông sẽ rời ghế lãnh đạo sau khi Thượng viện có 1/3 thượng nghị sĩ mới vào tháng 1-2025.

Hãng tin Reuters đánh giá thượng nghị sĩ kỳ cựu này là nhân tố trung tâm trong các cuộc đàm phán với Đảng Dân chủ và Nhà Trắng về các thỏa thuận chi tiêu, nhằm duy trì nguồn tiền cho Chính phủ liên bang và ngăn Chính phủ đóng cửa.

Tre già măng có mọc?

Thượng nghị sĩ Cộng hòa Mike Rounds nói: "Hãy nhìn vào Hạ viện, nơi thường xuyên thay đổi lãnh đạo, nhưng Mitch McConnell đã đứng vững trước thử thách của thời gian".

Sau khi ngã tại một sự kiện ở Washington vào tháng 3 năm ngoái, ông McConnell đã hai lần "bị đơ" khi phát biểu trước công chúng. Việc này đặt ra câu hỏi về sức khỏe và khả năng tiếp tục thực hiện nhiệm vụ của ông.

Giờ đây với việc Đảng Cộng hòa phải bầu ra một lãnh đạo đảng mới, áp lực của phe bảo thủ sẽ lớn hơn trong các cuộc đàm phán ngân sách với Đảng Dân chủ.

Các thượng nghị sĩ John Thune - đảng viên Cộng hòa số 2 tại Thượng viện, John Cornyn và John Barrasso được cho là sẽ tranh giành chức vụ cao nhất của đảng.

Cựu tổng thống Donald Trump được dự báo sắp quay lại chính trường, còn ông McConnell sắp rời đi. Hai người đã từng có thời gian dài "mặn nồng" - Ảnh: REUTERS

McConnell công bố thời điểm rời nhiệm sở vào buổi sáng 28-2, sau khi ông Trump giành chiến thắng trong cuộc bầu cử sơ bộ của Đảng Cộng hòa ở bang Michigan, tiếp tục tiến tới vị trí ứng viên tổng thống của đảng.

"Tôi nghĩ việc ông Trump quay lại là dấu hiệu để ông ấy rời nhiệm sở", một cựu trợ lý cấp cao của Đảng Cộng hòa tại Thượng viện cho biết khi được hỏi về quyết định của ông McConnell.

Một số đồng nghiệp theo đường lối cứng rắn của Đảng Cộng hòa đã hoan nghênh việc ra đi của thượng nghị sĩ 82 tuổi, đồng thời thúc giục ông đẩy nhanh tiến độ.

"Không cần phải đợi đến tháng 11 (2024)… Các đảng viên Đảng Cộng hòa ở Thượng viện nên ngay lập tức bầu ra một lãnh đạo thiểu số", nhóm House Freedom Caucus (gồm các thành viên có quan điểm cực hữu của Đảng Cộng hòa) viết trên mạng xã hội X.

Thời gian qua, nhiều thượng nghị sĩ Cộng hòa lên tiếng công khai đòi ông McConnell từ chức khi không bảo vệ được vai trò của phe Cộng hòa tại Thượng viện và "nhường bước" phe Dân chủ trong nhiều hồ sơ.