Bàn giải pháp phát triển kinh tế tập thể vùng dân tộc thiểu số và miền núi

Tính đến thời điểm hiện tại, các tỉnh, thành phố đã có hơn 900 hợp tác xã hoạt động hiệu quả thuộc các xã đạt chuẩn nông thôn mới, nông thôn mới kiểu mẫu, nâng cao và gần 4.700 chủ thể OCOP đạt 3 sao trở lên; trong đó có 12 sản phẩm được xếp hạng cấp quốc gia OCOP 5 sao.

Trong các chủ thể, có 38,3% là hợp tác xã, 26,1% là doanh nghiệp và 33,3% là cơ sở sản xuất/hộ kinh doanh, còn lại là tổ hợp tác. Điều này, góp phần thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội, tạo việc làm, tăng thu nhập, xoá đói giảm nghèo, nâng cao chất lượng cuộc sống, hội nhập miền núi với sự phát triển của cả nước.

Đại diện Văn phòng Điều phối Chương trình mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi (Ủy ban Dân tộc) đánh giá, phát triển kinh tế tập thể, hợp tác xã vùng đồng bào dân tộc thiểu số, miền núi và việc thực hiện các chương trình mục tiêu quốc gia vẫn tồn tại khó khăn.

Đó là hoạt động của một số hợp tác xã chưa đạt hiệu quả như mong muốn, chưa có sức lan toả, chưa tạo sự gắn kết giữa thành viên với người dân. Ngành nghề kinh doanh không đa dạng, sản phẩm tạo ra chưa có tính cạnh tranh cao, khó tiêu thụ, sản phẩm chưa được đăng ký nhãn hiệu hàng hoá.

Ngoài ra, phần lớn các hợp tác xã thuộc vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi có quy mô nhỏ, số lượng thành viên ít, hoạt động chủ yếu ở khâu dịch vụ đầu vào, chưa làm tốt khâu đầu ra. Đặc biệt, việc triển khai các chương trình mục tiêu quốc gia ở những huyện nghèo còn khó khăn do địa hình phức tạp, năng lực thực thi còn hạn chế, nhiều dự án mới nên đòi hỏi thời gian chuẩn bị dài ảnh hưởng đến tiến độ giải ngân. Bên cạnh đó, kết quả giảm nghèo chưa mang tính bền vững, tỷ lệ hộ tái nghèo còn cao, tỷ lệ hộ nghèo phát sinh tương đối lớn so với tổng số hộ thoát nghèo…